สารอาหาร (Nutrients)
สารอาหาร หมายถึง สารเคมีทีมีอยู่ในอาหาร มี 5 ประเภท คือ
1.โปรตีน (Proteins) นับเป็นสารอาหารที่สำคัญที่สุด เพราะเป็นองค์ประกอบในโครงสร้างของเซลล์ทุกชนิด โดยเฉพาะในกล้ามเนื้อ เลือด เอนไซม์ ฮอร์โมน แอนติบอดี เป็นต้น หน่วยโครงสร้างเบื้องต้นของโปรตีนคือกรดอะมิโน ซึ่งมีอยู่ในร่างกายประมาณ 20 ชนิด แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ
1.1 กรดอะมิโนจำเป็น หมายถึง กรดอะมิโนที่ร่างกายต้องได้จากสารอาหารเท่านั้น ร่างกายไม่สามารถสังเคราะห์ขึ้นเองได้ ได้แก่ ลูซีน ไอโซลูซีน เมไทโอนีน เวลีน เป็นต้น
1.2 กรดอะมิโนไม่จำเป็น หมายถึงกรดอะมิโนที่ร่างกายสามารถสังเคราะห์ขึ้นเองได้ ไม่จำเป็นต้องได้รับจากอาหาร
2. คาร์โบไฮเดรต (Carbohydrates) จัดเป็นสารอาหารชนิดหนึ่ง ประกอบด้วยธาตุคาร์บอน ไฮโดรเจน และออกซิเจน ในแต่ละโมเลกุลของคาร์โบไฮเดรตมีไฮโดรเจนและออกซิเจนอยู่ในอัตราส่วนสองต่อหนึ่ง สูตรทั่วไปของคาร์โบไฮเดรตคือCn H2n On
คาร์โบไฮเดรตแบ่งออกเป็น 3 ประเภท คือ
2.1. โมโนแซ็กคาไรด์ (monosaccharide)
2.2. ไดแซ็กคาไรด์ (disaccharide)
2.3. พอลีแซ็กคาไรด์ (polysaccharide)
3.ไขมัน (Fats) สารประกอบหลายชนิดซึ่งมีลักษณะร่วมกันคือ ละลายได้ในตัวทำละลายอินทรีย์ แต่ไม่ละลายน้ำ ไขมันในทางเคมี คือ ไตรกลีเซอไรด์ ซึ่งเป็นไตรเอสเทอร์ของกลีเซอรอลกับกรดไขมัน สถานะของไขมันที่อุณหภูมิห้องมีทั้งของแข็งและของเหลว ขึ้นอยู่กับโครงสร้างและองค์ประกอบของไขมันนั้น แม้คำว่า "น้ำมัน", "ไขมัน" และ "ลิพิด" ล้วนถูกใช้หมายถึงไขมัน แต่โดยทั่วไป "น้ำมัน" ใช้กับไขมันที่เป็นของเหลวที่อุณหภูมิห้อง "ไขมัน" หมายถึง ไขมันที่เป็นของแข็งที่อุณหภูมิห้อง "ลิพิด" หมายรวมไขมันทั้งที่เป็นของเหลวและของแข็ง ตลอดจนสสารที่เกี่ยวข้องอื่น ซึ่งโดยปกติใช้ในบริบททางการแพทย์หรือชีวเคมี
4. เกลือแร่ (Dietary mineral) มีบทบาทและหน้าที่สำคัญใน ร่างกายหลายอย่างโดยเฉพาะอย่างยิ่งทำหน้าที่เป็นโครงสร้างของร่างกาย เป็นองค์ประกอบของ เซลล์เนื้อเยื่อและเส้นประสาท[1] เป็นองค์ประกอบของเอนไซม์ ฮอร์โมน และวิตามิน นอกจากนี้ เกลือแร่ยังทำหน้าที่ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อในทุกอวัยวะ จากความสำคัญและหน้าที่ ดังกล่าวนั้น จะเห็นว่า เกลือแร่เป็นสารอาหารที่มีความสำคัญยิ่งต่อร่างกาย ซึ่งร่างกายต้องได้ รับเพียงพอ ร่างกายจึงจะเจริญเติบโตได้อย่างเต็มที่และแข็งแรง อาหารทั่วไปที่เป็นแหล่งของเกลือแร่ทั้งชนิดหลักและชนิดปริมาณน้อยแตกต่างกันออกไปแล้วแต่ชนิดของอาหาร ตัวอย่าง เกลือแร่ที่มีความสำคัญต่อร่างกายประกอบด้วย แคลเซียม ฟอสฟอรัส ไอโอดีน เหล็ก แมกนีเซียม สังกะสี ทองแดง และโพแทสเซียม ร่างกายมีเกลือแร่ 4% ของน้ำหนักร่างกายทั้งหมด
5.วิตามิน (Vitamin) เป็นสารอินทรีย์ที่สิ่งมีชีวิตจำเป็นต้องได้รับในปริมาณเล็กน้อย สำหรับการเติบโต ขยายพันธุ์ และช่วยให้มีสุขภาพดี ถ้าสิ่งมีชีวิตขาดวิตามินตัวใดตัวหนึ่งจะมีอาการป่วยซึ่งมีลักษณะเฉพาะขึ้นกับวิตามินที่ขาด
วิตามินแบ่งออกเป็น 2 จำพวก คือ
วิตามินที่ละลายในไขมัน ได้แก่ A, D, E, K
วิตามินที่ละลายในน้ำ ได้แก่ B, C
มัธยมศึกษาตอนต้น โรงเรียนอ่างทองปัทมโรจน์วิทยาคม
